Święty Tomasz z Akwinu

ANF | 28/01/2025

Tomasz z Akwinu urodził się około 1225 roku na zamku Rocca Secca, w szlacheckim rodzie Aquino. Jego ojciec, Landulf, był rycerzem lombardzkim, a matka, Teodora -Normandką.

W wieku pięciu lat Tomasz został wysłany do benedyktynów na Monte Cassino jako oblat i pozostał tam do trzynastego roku życia. Był pilny, zamyślony i oddany modlitwie.  Często zadawał pytanie: „Czym jest Bóg?”.

Około 1236 r. opat przekonał ojca Tomasza, że tak utalentowany młodzieniec powinien udać się na studia do Neapolu. Tam Tomasz znalazł się pod wpływem Dominikańskiego Zakonu Kaznodziejskiego i w wieku dziewiętnastu lat został przyjęty do zakonu.

Jego rodzina była oburzona, ponieważ wybrał zakon żebraczy. Na rozkaz matki dwóch jego braci uwięziło go w zamku. Wprowadzili nawet do komnaty Tomasza kusicielkę, którą młodzieniec przepędził pochodnią. Upadając na kolana błagał Boga o cnotę nieskazitelności umysłu i ciała. Zasypiając, śnił o dwóch aniołach, którzy przepasali go białym pasem, mówiąc: „Przyjmij pas wieczystego dziewictwa”. Odtąd nigdy więcej nie był kuszony przez ciało, dlatego nazywany jest „Doktorem Anielskim”.

Dwa lata niewoli spędził na modlitwie, studiowaniu i pisaniu. W końcu jego matka ustąpiła. Po powrocie do dominikanów okazało się, że poczynił tak duże postępy, że wkrótce został wyświęcony. Następnie wysłano go do Kolonii, gdzie studiował pod kierunkiem św. Alberta Wielkiego. Tam, ze względu na swoją posturę i milczenie zyskał przydomek "niemego wołu", ale słysząc jego błyskotliwą obronę trudnej rozprawy, św. Albert stwierdził:

„Nazywamy tego młodego człowieka niemym wołem,
ale jego ryk w doktrynie pewnego dnia zabrzmi na całym świecie”.

Tomasz uzyskał doktorat z teologii w Paryżu, a następnie nauczał, głosił kazania i dużo pisał. W latach 1259-1268 przebywał we Włoszech jako kaznodzieja generalny, nauczając wybranych uczonych na dworze papieskim. Około 1266 r. zaczął pisać najsłynniejsze ze swoich dzieł - Summę Teologiczną.

W 1269 r. powrócił do Paryża, gdzie doradzał swemu przyjacielowi, królowi Ludwikowi IX. W 1272 r. został ponownie odwołany do Włoch. W święto św. Mikołaja następnego roku otrzymał objawienie, które sprawiło, że pozostawił swoją wielką Summę niedokończoną, mówiąc: „Wszystko, co napisałem, wydaje się być słomą po rzeczach, które zostały mi objawione”.

Św. Tomasz zmarł 7 marca 1274 r. w wieku pięćdziesięciu lat, w drodze do Lyonu, na sobór powszechny zwołany przez papieża Grzegorza X. Został kanonizowany w 1323 roku i ogłoszony Doktorem Kościoła przez papieża Piusa V w 1567 roku. Jego święto obchodzone jest 28 stycznia, w rocznicę przeniesienia jego relikwii do Tuluzy w 1369 r.

Przeczytaj również: Co św. Tomasz z Akwinu mówi o imigracji?

Święty Tomasz z Akwinu to człowiek niezwykłego rozumu i wielkiej świętości. Powiedziano o nim, że „między uczonymi był największym świętym, a między świętymi największym uczonym”.

Akwinata jest przewodnikiem i mistrzem na wszystkich polach prac teologicznych. Stworzył zwarty system nauki filozoficznej i teologii katolickiej, zwany tomizmem, kształtując całą zachodnią myśl chrześcijańską. Jego spuścizna literacka jest olbrzymia. Wprost trudno uwierzyć, jak wśród tak wielu zajęć, w ciągu niedługiego życia mógł napisać tak wiele. 

Pius XI, przyznając mu tytuł doktora powszechnego całego Kościoła, tak tłumaczył istotę jego wielkości:

„Bóg, który jest źródłem wszelkiej i świętości, i mądrości, chciał nam w Tomaszu pokazać, jak jedna pomaga drugiej, to jest jak ćwiczenie się w cnotach prowadzi do poznawania prawdy i nawzajem, jak głębsze rozważanie prawdy oczyszcza i doskonali cnoty”.

Dalej w encyklice „Studiorum ducem” czytamy:

„Tomasz daje zawsze teologom cudowny przykład głębokiego związku, jaki powinien istnieć pomiędzy życiem duchowym a studium. (…) bardziej poufnego poznania Boga nikt nie uzyska samym tylko dociekaniem naukowym, jeśli nie będzie żył z nim w ścisłym zjednoczeniu. Otóż cała teologia Tomasza do tego zmierza, aby nas doprowadzić do głębokiego życia w Bogu”.

Źródło: americaneedsfatima.org