Nabożeństwo do Niepokalanego Serca Maryi zyskało znaczący zasięg wraz z objawieniami maryjnymi w Fatimie. Można powiedzieć, że jest to sedno orędzia, a także rozwiązanie problemów współczesnego świata.
„Lecz Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu”.
Łk 2, 19
Nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny w postaci Jej Niepokalanego Serca pojawia się po raz pierwszy w XIII wieku u św. Mechtyldy, św. Gertrudy, św. Bernardyna ze Sieny i innych. W XVII wieku św. Franciszek Salezy szczególnie propagował to nabożeństwo. Jednak to św. Jan Eudes, wielki apostoł Niepokalanego Serca (1601-1680), nadał decydujący impuls tej praktyce.
W tym samym stuleciu nabożeństwo do Najświętszego Serca Jezusa rozpowszechniane było za sprawą św. Małgorzaty Marii Alacoque i jej spowiednika św. Klaudiusza de la Colombière. Wraz z rozpowszechnianiem kultu Najświętszego Serca rozprzestrzeniało się nabożeństwo do Niepokalanego Serca. Zarówno św. Małgorzata Maria, jak i św. Klaudiusz byli głęboko oddani Niepokalanemu Sercu Maryi.
Począwszy od papieża Piusa VI, kilku papieży stopniowo rozpowszechniało to nabożeństwo, ale w 1944 r. papież Pius XII rozszerzył je na cały Kościół, ustalając jego obchody na dzień 22 sierpnia. Obecnie święto Niepokalanego Serca Maryi obchodzi się w sobotę po uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa, która jest ruchoma i przypada zawsze w piątek, dziewiętnaście dni po niedzieli Zesłania Ducha Świętego.
Symbolika serca
Symboliczny język:
Człowiek wyraża swoją wiarę nie tylko poprzez pojęcia i słowa, ale także poprzez symbolikę.
Symbole to znaki zmysłowe, które przywołują lub reprezentują wyższą i bardziej abstrakcyjną rzeczywistość.
Na przykład, flaga narodowa reprezentuje ojczyznę; lilia przywołuje na myśl czystość; berło i korona reprezentują władzę królewską.
Spośród wszystkich symboli serce ludzkie jest być może najbardziej powszechne i uniwersalne.
Kilka przykładów różnych symbolicznych znaczeń słowa „serce” można znaleźć zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie:
„Z całą pilnością strzeż swego serca, bo życie ma tam swoje źródło”. Prz 4, 23
„I dam wam serce nowe i ducha nowego tchnę do waszego wnętrza, odbiorę wam serce kamienne, a dam wam serce z ciała”. Ez 36, 26-27
„Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą”. Mt 5, 8
„Niech Chrystus zamieszka przez wiarę w waszych sercach”. Ef 3,17
„Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste i odnów w mojej piersi ducha niezwyciężonego!”. Ps 51, 12
Serce, ściśle związane z emocjami, które wpływają na bicie serca, symbolizuje preferencje, a zwłaszcza miłość.
Na przykład, serce matki jest symbolem miłości bezinteresownej, pełnej czułości i bezwarunkowo zdolnej do największych poświęceń.
Z drugiej strony, przydomek Ryszarda I (1157-1199), „Lwie Serce”, wyraża jego nieustraszoność, odwagę, niezłomną waleczność i niestrudzoną wolę walki.
Serce fizyczne – symbol serca duchowego
Ojcowie Kościoła uważają, że kiedy z krzyża Pan Jezus uczynił Najświętszą Maryję Pannę matką św. Jana, ustanowił Ją także matką wszystkich ludzi.
Serce Maryi jest więc fizycznym symbolem Jej bezgranicznej miłości do Boga i do rodzaju ludzkiego. Ale fizyczne serce Matki Bożej jest także symbolem Jej serca duchowego. Tak więc w Niepokalanym Sercu Maryi czcimy także Jej życie wewnętrzne, Jej cnoty, Jej doskonałą czystość, Jej bezgraniczną pokorę, Jej uczucia i Jej smutek.
Przejmujące w tradycji katolickiej jest przedstawienie serca Maryi przebitego mieczem, symbolizujące Jej ogromny żal z powodu bycia świadkiem i pragnienia męki i śmierci Jej Syna dla zbawienia naszych dusz.
Jezus pragnie nabożeństwa do Niepokalanego Serca
W 1916 r. anioł, który przyszedł, aby przygotować troje pastuszków na objawienia Najświętszej Dziewicy, powiedział im: „Serca Jezusa i Maryi uważnie słuchają waszych próśb”.
W innym objawieniu anioł powtórzył orędzie: „Módlcie się! Módlcie się dużo! Przenajświętsze Serca Jezusa i Maryi chcą okazać przez was miłosierdzie”.
A sama Matka Boża w drugim objawieniu powiedziała Łucji:
„Jezus chce posłużyć się tobą, aby ludzie Mnie lepiej poznali i pokochali. Chce On ustanowić na świecie nabożeństwo do mego Niepokalanego Serca. Tym, którzy je przyjmą, obiecuję zbawienie. Dusze te będą tak drogie Bogu, jak kwiaty, którymi ozdabiam Jego tron”.
Dowiedziawszy się, że po śmierci swoich kuzynów zostanie sama na ziemi, Łucja była zrozpaczona. Najświętsza Dziewica pocieszyła ją, mówiąc:
„Nigdy cię nie opuszczę, moje Niepokalane Serce będzie twoją ucieczką i drogą, która zaprowadzi cię do Boga”.
Te dwa stwierdzenia – że Jezus chce ustanowić na świecie nabożeństwo do Niepokalanego Serca Maryi oraz że Jej Niepokalane Serce jest schronieniem dla cierpiących dusz i drogą, która prowadzi do nieba – podsumowują duchowość fatimską.
Niepokalane Serce Maryi
Tak jak nabożeństwo do Najświętszego Serca Pana Jezusa jest niezbędne, ponieważ podkreśla odkupieńczą miłość Słowa Wcielonego, tak też nabożeństwo do Niepokalanego Serca Maryi podkreśla współodkupieńczą miłość Matki Bożej.
W przeciwieństwie do Serca Jezusa, Serce Maryi nie uczestniczy w unii hipostatycznej i dlatego jest sercem czysto ludzkim. Jest to serce najdoskonalszego ze stworzeń, które wyniosło miłość Bożą do najwyższego możliwego poziomu i zostało ściśle zjednoczone z Sercem Jezusa w macierzyńskiej i synowskiej zażyłości. Ta zażyłość rozpoczęła się wraz z Wcieleniem Słowa w Jej najczystszym łonie, a zakończyła się wraz z Jej ostatnią ofiarą na Kalwarii – gdzie ofiarowała swego Syna za nasze zbawienie – i trwa nadal w niebie.
Przez Serce Maryi, jak wyjaśnia o. José Maria Canal CMF, „rozumiemy Jej intymność, macierzyńskie uczucia, miłosierdzie i czułość wobec grzeszników”. Dla papieża Piusa XII jest ono „symbolem całego życia wewnętrznego, którego doskonałość moralna, zasługi i cnoty przekraczają wszelkie ludzkie pojęcie!”.
Pius XII podkreśla również współczucie tego macierzyńskiego Serca: „Najczystsze Serce Dziewicy [jest] siedzibą tej miłości, współczucia i wszystkich najwznioślejszych uczuć, które tak bardzo przyczyniły się do naszego odkupienia, zwłaszcza gdy Ona 'stabat iuxta Crucem', stała czujnie obok Krzyża.”
Nabożeństwo do Najświętszego Serca Jezusa i Serca Maryi musi iść w parze
„Aby z nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusowego spływały na wszystkich chrześcijan, a nawet na cały rodzaj ludzki, obfitsze łaski, niech wierni dopilnują, aby do tego nabożeństwa ściśle przylgnęło Niepokalane Serce Matki Bożej (…). Jest więc rzeczą zupełnie stosowną, aby lud chrześcijański – który otrzymał życie Boże od Chrystusa przez Maryję – po spłaceniu swego długu czci wobec Najświętszego Serca Jezusa, ofiarował także najmiłościwszemu Sercu swej niebieskiej Matki odpowiednie akty pobożności, uczucia, wdzięczności i wynagrodzenia. Całkowicie zgodny z tym najsłodszym i najmądrzejszym zrządzeniem Bożej Opatrzności jest pamiętny akt konsekracji, przez który My sami uroczyście poświęciliśmy Kościół święty i cały świat nieskazitelnemu Sercu Najświętszej Maryi Panny”.
– Pius XII, encyklika Haurietis Aquas, 63, 72, 124 (nasze tłumaczenie)
Fatima i Niepokalane Serce Maryi – Nabożeństwo Pięciu Pierwszych Sobót
Podczas drugiego objawienia w Fatimie Matka Boża ukazała widzącym Łucji, Franciszkowi i Hiacyncie swoje serce otoczone cierniem. Później, 10 grudnia 1925 r., w prywatnym objawieniu siostrze Łucji, poprosiła o nabożeństwo zadośćuczynienia pod postacią Pięciu Pierwszych Sobót Miesiąca.
Matka Najświętsza ukazała się wraz z Dzieciątkiem Jezus, które stało nad świetlistym obłokiem. Matka Boża oparła jedną rękę na ramieniu Dzieciątka, a na drugiej trzymała serce przebite cierniem.
Dzieciątko powiedziało: „Zlituj się nad Sercem twej Najświętszej Matki, okolonym cierniami, które niewdzięczni ludzie wbijają w każdej chwili, a nie ma nikogo, kto by przez akt zadośćuczynienia te ciernie powyjmował”.
Najświętsza Panna dodała:
„Córko moja, spójrz na Serce moje otoczone cierniami, które niewdzięczni ludzie przez bluźnierstwa i niewdzięczność w każdej chwili wbijają. Przynajmniej ty pociesz mnie i przekaż, że tym, którzy w ciągu pięciu miesięcy, w pierwsze soboty, wyspowiadają się, przyjmą Komunię św., odmówią część różańca i będą mi towarzyszyć przez kwadrans, rozważając 15 tajemnic różańcowych, w intencji zadośćuczynienia Mnie, w godzinę śmierci obiecuję przyjść im z pomocą, ze wszystkimi łaskami potrzebnymi do zbawienia (...)”.
– Matka Boża do Łucji, 10 października 1925 r.
Przetłumaczony artykuł pochodzi ze strony www.americaneedsfatima.org