Św. Stanisław ze Szczepanowa – Główny patron Polski

Redakcja | 08/05/2025

Dzieciństwo i edukacja Świętego Stanisława

Św. Stanisław urodził się w Szczepanowie, niewielkiej wsi w Małopolsce, w okolicach 1034 roku. Był jedynym, długo wyczekiwanym dzieckiem głęboko wierzącego małżeństwa, pochodzącego z drobnej szlachty. Od najmłodszych lat pomagał rodzicom w pracy na roli, wykazując się jednocześnie zapałem do nauki. Doceniając jego zdolności i pobożność, rodzice wysłali go do szkoły katedralnej w Krakowie, a następnie kontynuował naukę teologii i prawa kanonicznego w Paryżu. Po śmierci rodziców Stanisław odziedziczył znaczny majątek, który w całości rozdał ubogim.

Droga kapłańska i biskupstwo

Po przyjęciu święceń kapłańskich Stanisław pełnił różnorodne funkcje duszpasterskie i administracyjne w krakowskiej diecezji. W 1071 roku, po śmierci biskupa Lamberta Zuli, został mianowany jego następcą z woli papieża Aleksandra II. Był to czas politycznego chaosu w Polsce. Biskup Stanisław przyłączył się do opozycji wobec króla Bolesława II Śmiałego, wspierając jego brata, Władysława Hermana.

Konflikt z królem Bolesławem Śmiałym

Zdecydowana postawa moralna biskupa doprowadziła do konfliktu z królem Bolesławem II, znanym z brutalności i rozpusty. Stanisław otwarcie krytykował postępowanie monarchy, nazywając go hipokrytą i oskarżając o nadużycia. Gdy osobiste rozmowy nie przyniosły skutku, zaczął modlić się o nawrócenie króla publicznie, z ambony.

Męczeńska śmierć na Skałce

11 kwietnia 1079 roku biskup Stanisław odprawiał Mszę Świętą w kościele na Skałce wraz z innymi duchownymi. Była to liturgia przebłagalna za grzechy narodu oraz za króla. Rozwścieczony Bolesław rozkazał żołnierzom zabić duchownego, lecz gdy ci odmówili, sam dokonał mordu. Wszedł do świątyni, podszedł do modlącego się biskupa i własnoręcznie odciął mu głowę, a jego ciało rozkazał rozczłonkować i rozrzucić.

Kanonizacja i rozwój kultu

Śmierć Stanisława w opinii wiernych miała charakter męczeński. Skutkiem zbrodni była utrata korony przez króla Bolesława, który musiał uciekać z kraju. Według tradycji resztę życia spędził na Węgrzech, pokutując w klasztorze. Dzięki staraniom biskupów krakowskich oraz wsparciu księcia Bolesława Wstydliwego i jego żony św. Kingi, Stanisław został kanonizowany przez papieża Innocentego IV.

Znaczenie św. Stanisława dla Polski

Kult św. Stanisława odegrał kluczową rolę w procesie jednoczenia rozbitej dzielnicowo Polski. W 1595 roku papież Klemens VIII rozszerzył liturgiczne obchody ku jego czci na cały Kościół.

W 1963 roku papież Jan XXIII ogłosił św. Stanisława, obok św. Wojciecha i Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, jednym z głównych Patronów Polski.